Azoospermi Nedir?

Azospermi, konusunda çok sık sorulan sorular, “Kocama azospermi teşhisi kondu, bana yardımcı olabilir misiniz? Eşinde azospermi olanlar? Eşi azospermi olup hamile kalanlar var mı?  ” Bu karmaşık tıbbi erkek doğurganlık sorunu çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Öncelikle azosperminin nasıl bir tıbbi durum olduğunu  anlayalım, çünkü pek çok insan azosperminin ne olduğundan emin değil.

Azospermi,erkekten alınan meni örneği içerisinde hemen hemen hiç canli sperm hücesinin bulunmaması durumunda ortaya çıkan erkek faktörlü bir doğurganlık sorunudur. Araştırmalar erkek nüfusunun %2’sinde bulunan ve erkek doğurganlık sorunlarının yaklaşık %15’inin azospermi kaynaklı olduğunu göstermektedir.

Azospermi Teşhisi ve Tedavisi

Belirgin semptomları bulunmayan bir doğurganlık sorunudur. Tanının konula bilmesi için beyin tarafından üretilen spermatozoa üretimi, FSH hormonların değerleri gözlemlenmesi ve düzeylerin belirlenebilmesi için semen analizi yaptırmak gereklidir. Ancak bu testleri yaptırmadan önce kendinizde bazı anormallikler  gözlemleyebilirsiniz. Örneğin Meninizdeki renk değişimleri yeşilimsi,sarımsı ve kırmızımsı veya normalden daha fazla sıvı veya koyuysa uzman kontrolüne başvurmanız gerekmektedir.

Obstrüktif veya non-obstrüktif azo-spermi, adı altında iki farklı çeşidi bulunmakta. Bu bölüm, anlaşılması zor olabilecek bazı tıbbi isimlere ve terminolojiye sahip kısım olacak size bu ayrımı sade bir şekilde açıklamak için elimden geleni yapacağım.

Non-Obstrüktif Azospermi (Testislerin Sperm Üretemediği Durum)

Kısaca tüplerin açık olduğu ancak hiç sperm üretilmediği yada çok düşük seviyelerde  sperm üretildiği durum diyebiliriz. Bu seviyeler çok düşük düzeydedir öyle ki  spermler cerrahi müdahale dışında testisten hiç bir zaman çıkamazlar. Bu durum yapılan araştırmalarda azospermi teşhisi konulan erkeklerin % 70’inde mevcut olan en şiddetli, sık görülen vaka tipidir.

Non-Obstrüktif , testisde ki anormalliklerden veya sperm üretimini sağlayan  hormonlardan kaynaklanabilir.En yaygın  nedenleri:

• Testiküler anormallikler
• Toksik maddelere maruz kalma (radyoterapi ve kemoterapi)
• Yanlış ilaç kullanımı
• Kalıtsal genetik bozukluklar.
• Hormonal değişiklikler.
• Testis hastalıkları (kabakulak, travma, enfeksiyon ve ileri varikosel)
• aşırı alkol tüketimi
• steroidler ve antibiyotikler

Eşinde  Non-Obstrüktif Azo-spermi  sorunu olana çiftlerde hamilelik mümkündür şöyle ki bazı vakalardada testislerde az sayıda da olsa sperm gözlemlenmektedir. Bu nedenle az sayıda sperme ulaşabilmek için çok sayıda testis biyopsisi yapılır bu yöntemle elde edilen spermler daha sonra ICSI yada tüp bebek tedavisinde  kullanılmak üzere dondurulur.

Obstrüktif azoospermi 

Spermin normal olarak testisde üretildiği, ancak spermin dışarıya çıkmasını için idrar yoluna taşıyan kanallarda tıkanma olduğunu gösterir durum diyebiliriz. Spermi üretimi devam etmektedir ancak ancak genital bölgedeki tıkanıklık boşalmayı önler. Bu durum azoospermi vakalarının % 7-51‘inde görülmektedir.

Bu durumda sperm elde etmek çok daha kolaydır. Tıkanıklık mikrocerrahi ile tedavi edilebilir tıkanıklığın giderilemediği durumlarda testisten biyopsi ile spermler toplanabilir genellikle tek bir biyopsi yeterlidir. Sorunun düşük hormon üretimi kaynaklandığı durumlarda hormon tedavileri uygulanır.

Azospermi ve Varikosel Arasındaki İlişki

Varikosel ile arasındaki ilişki oldukça yaygın görünen bir durumdur. Ancak, bu durum genellikle ciddi varikosel vakaları arasında görülür. Varikosel, erkek testis kordonunda bulunan damarların anormal bir şekilde genişlemesi olarak tanımlanır. Varikosel ameliyatıne maruz kalan hastalar testiküler dokularının% 50’sini geri kazandıkları görülmüştür.

Yararlanılan Kaynaklar: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3583160/